تبلیغات (به انگلیسی: Advertising)، (به فرانسوی: Publicité) تبلیغ ریشه درزندگی اجتماعی انسانها دارد عملی است که در آن فروشنده یا تولید کنندهای با انجام امری سعی میکند که خریدار بالقوه را از تولید این محصول آگاه کند.این عمل با روشهای گوناگونی انجام میشود.
امروزه تبلیغات، حضوری چشمگیر در عرصه اطلاع رسانی دارد و بخش اصلی و مهم کار رسانه و یکی از منابع با اهمیت اقتصاد رسانه محسوب میشود؛ به همین علت است افرادی که در حوزه اخلاق در رسانه فعال هستند مداوم بر این امر تصریح می کنند که خبرنگار نباید حرفه روزنامه نگاری را با کار تبلیغاتی بیامیزد و همچنین نباید از آگهی دهندگان هیچ نوع پاداش مستقیم یا غیر مستقیمی بپذیرد.
تضمین فروش زیاد و مداوم، نشان دادن اهمیت کالا در مقایسه با اجناس مشابه،تسهیل برای توزیع کنندگان فروش، و از یاد نبردن کالا توسط مشتری و ثبت در اذهان از جمله مواردی است که محققان این حوزه برای اهداف تبلیغات برشمرده اند.
ویژگی ها
الف- تبلیغ مانند فرایند ارتباط جمعی شامل گیرنده،فرستنده،پیام و بازخورد است.
ب- تبلیغ در مقابل مبلغی از قبل مشخص شده یا به توافق رسیده منتشر میشود.
ج- مبلغان یا تبلیغگران می توانند ازطریق انواع ابزارها وکانالهای ارتباط جمعی آن را انجام دهند.
د- معمولا تبلیغ برای گروه مخاطب هدف و مشخصی منتشر می شود و تبلیغ کنندگان از قبل مشخصات سیاسی واجتماعی گروه هدف را می دانند.
و- هدف تبلیغ در اصل جلب نظر مخاطب است برای خرید.
1- تبلیغ به صورت مداوم باشد.
2- تبلیغ اگر در رسانه صوتی وتصویری منتشر میشود زمان پخش آن از 30 ثانیه کمتر نباشد.
3- با زبانی بیان یا نوشته شود که عموم مردم متوجه شوند.
4-قبل از انتشار، گروه هدف مشخص و تبلیغگران ویژگی های کامل آنها را در نظر بگیرند.
5- قبل از انتشار تبلیغ، اوضاع بازار، میزان احتمالی استقبال ، وضع فروش جنس و میزان استقبال از کالای مورد ارزیابی قرار گیرد.
هر چند به طور کلی؛ شرکتهای تجاری با این فرض به سرمایه گذاری در تبلیغات می پردازند که فروش را افزایش می دهد ولی نقدهایی بر آن وارد است. اولین بار در یک مرکز دانشگاهی در آمریکا، تبلیغات مورد نقد و بررسی قرار گرفت،سپس اجتماعی خصوصی تحت عنوان” اجتماع ضد تبلیغ”تاسیس شد.این اجتماع نقدهایی بر تبلیغات بازرگانی داشت که تعدادی از آنها به شرح ذیر است:
1- پیامی که در تبلیغ منتشر می شود به احتمال زیاد واقعی نیست.
2- تبلیغ به خاطر اینکه در مواردی که صحت و واقعیت ندارند ادعای می کند در نتیجه تاثیر منفی روی اجتماع خواهد داشت؛
3-تبلیغ به دلیل اینکه به صورت مداوم در رسانه ها تکرار میشود تاثیر منفی بر ذائقه و روحیه مخاطب خواهد داشت.
4- تبلیغ شکاف طبقاتی را افزایش خواهد داد؛
5- مصرف گرایی، مداگرایی، شی ای شدن زندگی و شی پرستی در اثر تبلیغات رونق خواهد گرفت.
6- شرکتهایی که توان مالی بیشتری دارند در فرایند تبلیغات قدرتمندتر خواهند شد.
7- تبلیغات موجب رشد انحصاری رسانه های بزرگ می شود. انحصارات رسانهای بزرگ با کاهش قیمت از یک سو و افزایش پوشش و دادن فضای آگهی دهندگان، به زیان شرکتهای رسانه ای کوچکتری عمل میکنند.
8- به تبلیغات همچون کرداری نگریسته می شود که اذهان را دستکاری می کند،ناخوانده وارد خلوت افراد می شود وافراد را بر می انگیزاند تا اقلامی را خریداری کنند که به آن نیازی ندارند یا برایشان ضرر دارد.
9-در فرایند تاثیرگذاری تبلیغات ،کودکان به دلیل رشد شناختی واجتماعی، راحت تر از افراد بالغ فریب می خورند.
10- تبلیغ بر نظام های ارزشی تاثیر می گذارد وآن ها را کمرنگ می کند.
11- از آن جا که آگهی ، منبع درآمد رسانهها محسوب می شود، با اعمال نفوذ و تحت فشار قرار دادن به رسانه ها و سوء استفاده از آن ها محتوای رسانهها را مستقیم و غیر میتقیم در جت منافع خود جهت میدهند و در صورت مقاومت در برابر این اعمال نفوذ رسانه با خطر از دست دادن حمایت مالی آنان روبرو می شود.
سال 1937 در کنگره ای در شهر برلین آلمان ، اصولی تحت عنوان اصول اساسی مقررات بین الملی اخلاق تبلغیات تصویب شد که برخی از مفاد به شرح زیر است:
– تبلیغات نوعی خدمت رسانه ای برای عموم است که موفقیت آن در گرو سطح و میزان اعتماد مخاطب است، بنابراین نباید هیچ مسئله ای این اعتماد را از مخاطب سلب کند.
– با توجه به اینکه یکی از دلایل اصلی موفقیت در تبلیغات،میزان تاثیر کالای تبلیغ شده روی مخاطب هدف است در نتیجه در برابر خنثی ویا بی اثر کردن این تاثیر نباید مانعی قرار گیرد.
– شرکتها و سازمانها برای تبلیغ کالاهایشان باید اصل را بر بیان واقعیت بگذارند و کالای خود را بدون هیچ اغراقی معرفی کنند.
– در تبلیغات ارائه شده باید مشخصات دقیق کالا، از قبیل، وزن، ترکیبات، قیمت و نوع خدمات پس از فروش اعلام شود.
– تبلیغات دارویی نباید به شیوه ای مطرح شود که تهیه ومصرف آن دارو شیوه اصلی درمان بیماری تلقی شود.